Boliwijskie serce ukryte jest pod powierzchnią przerażającej góry Cerro Rico. To tam w swoim olśniewającym, pełnometrażowym debiucie zabiera publiczność Natalia Koniarz. Mroczne korytarze kopalni pochłaniają niewinnych, którzy dla srebrzącego się kruszca poświęcają zdrowie i życie. Zachwycający, a jednocześnie przerażający film o niewidzialnych ofiarach neokapitalizmu już wkrótce trafi do kin. Za dystrybucję odpowiada Krakowska Fundacja Filmowa.
Wstrząsający portret biedy i wyzysku mieszkańców Potosí zachwycił nie tylko jury konkursów Krakowskiego Festiwalu Filmowego, ale również festiwalową widownię, która przyznała mu Nagrodę Publiczności. ”Silver” to film dokumentalny, który przenosi widza do serca Boliwii, do wnętrza Cerro Rico – góry, która od wieków pożera ludzkie życia. W tym miejscu, gdzie ziemia dosłownie drży od pracy kilofów, Natalia Koniarz obserwuje brutalną rzeczywistość ludzi żyjących i umierających w cieniu kopalni srebra. Trójka bohaterów – chłopiec, kobieta i stary górnik – staje się przewodnikami po świecie, w którym praca dzieci jest normą, a granica między przetrwaniem a śmiercią zaciera się w kłębach pyłu.
Utalentowana reżyserka z wyczuciem łączy bezpośrednią obserwację z poetyką obrazu. Opowiada o współczesnym kolonializmie i neokapitalizmie poprzez doświadczenie i uważność, unikając przy tym publicystycznego tonu. Światowe koncerny i nowoczesna technologia, z której korzystają uprzywilejowani, istnieją kosztem tych, którzy wydobywają surowce na samym dole globalnej drabiny. Kamera zagląda do wnętrza góry, ale także w głąb społecznych nierówności – ukazując ich genezę i współczesne oblicze. Dzieci w szkolnych ławkach uczą się o górze z dumą, by chwilę później poznać jej prawdziwą twarz – obcą, ciemną i śmiertelnie niebezpieczną.
Przy tym wszystkim ”Silver” jest formalnie spójny, oszczędny w słowach, ale pełen znaczeń. Pozostaje w widzu długo po seansie, także dzięki kontrastowi między dramatem podziemnego życia a powierzchowną turystyczną ciekawością. To zabójcze oblicze góry nie przeszkadza zamożnym turystom w jej eksploracji i dodawaniu stamtąd relacji czy postów na media społecznościowe, których nie dałoby się opublikować bez wydobywanego tam surowca. Reżyserka nie oskarża, a pokazuje jaka jest prawdziwa cena srebra wibrującego w naszych kieszeniach i błyszczącego na naszych palcach.
“Silver” był najczęściej nagradzanym tytułem 65. Krakowskiego Festiwalu Filmowego. Film otrzymał Nagrodę Publiczności oraz FIPRESCI, reżyserka odebrała Srebrny Róg oraz Nagrodę im. Macieja Szumowskiego przyznawaną za szczególną wrażliwość na sprawy społeczne. Doceniono również operatora filmu Stanisława Cuske, który odebrał nagrodę za najlepsze zdjęcia oraz producenta Macieja Kubickiego.
Film jest koprodukcją polsko-norwesko-fińską, powstał ze wsparciem Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, a wiodącym producentem jest Telemark (m.in. “Pianoforte” Jakuba Piątka, “Over the Limit” Marty Prus). Producentem wykonawczym jest Paweł Pawlikowski (m.in. “Lato miłości”, “Ida”, “Zimna wojna”).
Wyjątkowość filmu dostrzegli również polscy i międzynarodowi krytycy:
“Dokumentalne “Silver” jest (…) przykładem kina rodzącego się z niezwykłej wrażliwości i artystycznych ambicji. Opowiedziany w zmiennym rytmie, czasem jest nostalgiczny i powolny, chwilę później zaś – dynamiczny i przesycony niepokojem. Realizowany przez kilka lat obraz Natalii Koniarz to owoc niezwykle cierpliwej obserwacji, a także dowód wielkiego talentu i twórczej odwagi”. – Bartosz Staszczyszyn, Culture.pl
“Film Natalii Koniarz to dokument obserwacyjny, pozbawiony narracji i wywiadów, zbudowany z mozaikowych fragmentów, dających widzom bezpośredni wgląd w życie i rzeczywistość górników”. Geoffrey Macnab, Buisness Doc Europe
“Dokumentalny debiut, “Silver” (…), rzuca nowe, współczesne światło na starodawne motywy górnictwa i jego społecznego znaczenia, czyniąc to w uderzająco estetyczny i głęboko humanistyczny sposób. Wzruszający portret wspólnoty górniczej z jednej z najstarszych i wciąż aktywnych kopalń srebra na świecie – kopalń Potosí w Boliwii, oficjalnie działających od 1545 roku – staje się przejmującą i przemyślaną manifestacją wciąż obecnego kolonializmu w różnych jego przejawach na przestrzeni wieków”. Aleksandra Biernacka, Modern Times Review
O reżyserce:
Natalia Koniarz (ur. 1996) – reżyserka filmów dokumentalnych. Urodzona w Beskidach, mieszkała i pracowała w Chile, Boliwii i Francji. Obecnie dzieli czas między Warszawę a Kairem. Jest absolwentką Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego, gdzie dziś prowadzi wykłady i realizuje doktorat. Zadebiutowała filmem „Tama”, który zdobył nagrody m.in. na Fipadoc, Go Short i Nowych Horyzontach. Film pokazywano na ponad 50 festiwalach i emitowano na francuskiej platformie TENK oraz TVP. Jej kolejny dokument „Postcards from the Verge” miał premierę na IDFA i był prezentowany na Makedox, Women Make Waves oraz wielu innych międzynarodowych festiwalach. Jest laureatką Grand Prix za najlepszy pitch na East Doc Platform Forum oraz uczestniczką programu Ex Oriente. Swoje projekty rozwijała także w ramach DocsBarcelona Public Pitch i Fipadoc Industry.
Dystrybutorem “Silver” jest Krakowska Fundacja Filmowa, organizator Krakowskiego Festiwalu Filmowego i wielu innych inicjatyw popularyzujących najciekawsze polskie i światowe filmy dokumentalne.
Krakowski Festiwal Filmowy jest na ekskluzywnej liście wydarzeń filmowych kwalifikujących do Oscara® w kategoriach krótkometrażowych (fabuła, animacja, dokument) oraz pełnometrażowego filmu dokumentalnego, do Europejskiej Nagrody Filmowej w tych samych kategoriach, a także kwalifikuje do nagród BAFTA.
Krakowski Festiwal Filmowy organizowany jest przy wsparciu finansowym Miasta Kraków, Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, Programu Kreatywna Europa MEDIA oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego. Współorganizatorem jest Stowarzyszenie Filmowców Polskich.
66. Krakowski Festiwal Filmowy odbędzie się w kinach od 31 maja do 7 czerwca 2026 roku oraz od 5 czerwca do 19 czerwca online na KFF VOD.